|
Musimy
stale pamiętać, że czas od ustania podstawowych funkcji życiowych
organizmu (oddychania, krążenia ...) do śmierci kory mózgowej jest
ograniczony i wynosi zwykle 4 do 5minut; po tym czasie nawet najlepsza
pomoc będzie nieskuteczna, gdyż nie zapewni już powrotu funkcji
intelektualnych człowieka.
Do podstawowych zasad, przydatnych w każdym przypadku, należy
zapamiętanie i zrozumienie: „łańcucha pomocy” i „ABC”
reanimacji. Uniwersalny „łańcuch pomocy” składa się
z 4 ogniw którymi są:
1.
Ocena i zabezpieczenie miejsca
zdarzenia. Zawsze pamiętaj o środkach ochrony osobistej i swoim
bezpieczeństwie!
2.
Ocena ilości i stanu poszkodowanych;
oceń przytomność, oddychanie, oznaki krążenia.
3.
Wezwanie pomocy: Ratownictwo 112,
Pogotowie Ratunkowe 999
4.
Dalsze udzielanie pomocy, zgodnie z ogólnymi
zasadami, zastaną sytuacją i/lub możliwościami ratownika.
Poważnym błędem w postępowaniu ratowniczym jest ograniczenie się
do zrealizowania tylko jednego z w/w punktów np. tylko punktu 3.
Dzwoniąc na numery alarmowe musimy być przygotowani na podanie jakichś
szczegółów dotyczących miejsca zdarzenia i stanu poszkodowanych; zwykle będzie
to pytanie o to czy poszkodowany jest przytomny, czy oddycha itd.
Ogromna rezerwa, jeśli idzie o skuteczne ratownictwo to należyte
wykorzystanie połączenia telefonicznego i uzyskanie telefonicznej porady
medycznej; w Polsce mało popularna i rzadko wykorzystywana taktyka.
Zamiast zapytać dyspozytora co mogę zrobić już, gdy poszkodowany np.
krztusi się, czy ma krwotok zewnętrzny „żądam” przyjazdu
pogotowia i spokojnie czekam na karetkę ... tak być nie powinno!
Ad.1 W realizacji podstawowych zadań ratowniczych należy zadawać
sobie pytania i postępować zgodnie z tym, co ustalimy. Pytamy więc co
się stało, dlaczego doszło do zdarzenia i czy podobna sytuacja może się
powtórzyć, jakie są zagrożenia dla mnie jako ratownika i dla
poszkodowanych oraz osób postronnych. Zrób wszystko co niezbędne by
nie stać się kolejną ofiarą. Zawsze myśl o bezpieczeństwie!
Ad.2 Oceniając stan poszkodowanych, w pierwszej kolejności
zwracamy uwagę na osoby z zaburzeniami podstawowych funkcji życiowych, a więc
osoby mające problem z oddychaniem, krążeniem i/lub osoby nieprzytomne.
Osoby przytomne, z mniejszymi urazami powinny jak najszybciej opuścić
niebezpieczne miejsce lub w miarę możliwości wziąć udział w zapewnieniu
pomocy sobie i najbliższym. Przy poważnych katastrofach należy pamiętać
o możliwości: wstrząśnienia i stłuczenia mózgu, urazów kręgosłupa, kończyn,
narządów wewnętrznych, które w danym momencie nie dają jeszcze o
sobie znać; należy tak postępować, by nie doprowadzić do powikłań.
Ad.3 Udzielając
pierwszej pomocy musimy, po ocenie bezpieczeństwa ocenić stan
poszkodowanego, zapewnić drożność dróg oddechowych, a w razie potrzeby
zastosować sztuczne oddychanie i zewnętrzne uciskanie mostka przez ok.
1minutę, a dopiero potem wzywać Pogotowie Ratunkowe; gdy w akcji ratunkowej
uczestniczy więcej osób należy wezwać pomoc natychmiast. Tak postępujemy
także gdy:- liczba poszkodowanych jest duża (katastrofy)- nie można
bezpiecznie dotrzeć do poszkodowanych- istnieje duże zagrożenie
wybuchem lub pożarem, np. z powodu wycieku benzyny,- wypadkowi uległ
pojazd przewożący materiały niebezpieczne i doszło do uszkodzenia pojemników
z tymi substancjami. Musimy przy tym znać podstawowe numery alarmowe: 999 -
Pogotowie Ratunkowe,998 –
Straż Pożarna,997 –
Policja,112 –
Ratownictwo.
Ad.4 Istnieje
szereg zasad ogólnych przy udzielaniu pierwszej pomocy: - rozmawiaj z
poszkodowanym, - słuchaj poszkodowanego, - pozostań przy
poszkodowanym, - nigdy nie przenoś poszkodowanego bez ważnej potrzeby,
- nie sprawiaj dodatkowego bólu, - zaproponuj „oszczędzanie”
sił, gdy podejrzewasz wstrząśnienie mózgu lub inne poważne
urazy- zapewnij komfort termiczny,- nie dawaj nic do picia ani
jedzenia.
|
|
|
Szczegółowe
zasady postępowania dotyczą konkretnych zdarzeń i wymagają postępowania
adekwatnego do sytuacji. Dla przykładu: - w przypadku oparzenia
skóry stosujemy schładzanie czystą wodą, - w krwotokach zewnętrznych zakładamy
opatrunek uciskowy na ranę oraz unosimy i/lub unieruchamiamy kończynę; w
krwotokach zlokalizowanych na szyi, w pachwinie, czy pod pachą można
zastosować miejscowy opatrunek przyciśnięty ręką,- przy złamaniach
kończyn stosujemy unieruchomienie dwóch sąsiednich stawów itd.
Stosując pierwszą
pomoc u osoby nieprzytomnej musimy pamiętać o utrzymaniu
podstawowych funkcji życiowych i tu bardzo pomocnym jest schemat postępowania
określony polskim skrótem mnemotechnicznym DOK
(Drożność
– Oddychanie
– Krążenie) D =
drożność dróg oddechowych uzyskujemy przez rozpięcie kołnierzyka,
ciasnego ubrania, usunięcie ciał obcych z jamy ustnej i ewentualnie
odchylenie głowy i wysunięcie żuchwy zapobiegające zapadaniu się języka.
Uwaga! Przy podejrzeniu urazu kręgosłupa szyjnego nie wolno odchylać głowy!O =
oddychanie samoistne lub wykonywane przez nas metodą usta – usta, usta
– usta/nos. Przy wykonywaniu sztucznego oddychania ratownik
powinien posługiwać się
Aparatem do sztucznego oddychania, z zastawką jednokierunkową, bo tylko takie urządzenie zapewnia
bezpieczeństwo!K =
krążenie samoistne, lub zabezpieczone przez zewnętrzne uciskanie
mostka.Wykonując sztuczne oddychanie i zewnętrzne uciskanie mostka u osoby
dorosłej stosujemy 2 wdechy i 30 uciśnięć mostka. Skrót DOK odpowiada
angielskiemu skrótowi ABC ( Airway
– Breathing
– Circulation) i jako
taki jest stosowany na całym świecie w postępowaniu resuscytacyjnym.
Aby zapewnić bezpieczeństwo podczas udzielania pierwszej pomocy
powinniśmy pamiętać również o właściwym wyposażeniu apteczki, w której
powinny się znaleźć:- rękawiczki jednorazowe lateksowe lub winylowe,-
aparat do sztucznego oddychania,- materiały opatrunkowe ( kompresy gazowe,
opaski, bandaże, chusta trójkątna, plastry do małych skaleczeń),- nożyczki
z tępym zakończeniem.- opatrunek hydrożelowy, koc termiczny i inne (w zależności
od potrzeby)- prosta instrukcja udzielania pierwszej pomocy (np. obrazkowa)
|
|
